ἀνειδίκευτος θάνατος - Μπ. Μπερτολούτσι 1900

ἡ παραφροσύνη τῆς ἀνισότητας

Γιώργος Σικελιώτης, Ἐργάτες

Αὐτὰ (τὰ ζῶα) ἔχουν τὰ πάντα κοινά, τὴ γῆ καὶ τὶς πηγὲς καὶ τὰ λιβάδια καὶ τὰ βουνὰ καὶ τὰ δάση καὶ κανένα ἀπὸ αὐτὰ δὲν ἔχει περισσότερο ἀπὸ τὰ ἄλλα. Ἀλλά, σύ, ἄνθρωπε, ποὺ εἶσαι τὸ πιὸ εὐγενικὸ ἀπὸ τὰ ζῶα, ἔχεις γίνει πιὸ ἄγριος ἀπὸ τὰ κτήνη. Μέσα σ’ ἕνα μόνο ἀπὸ τὰ σπίτια σας ἀποθηκεύετε ἀρκετὰ γιὰ νὰ τραφοῦν χιλιάδες καὶ ἀκόμα περισσότερες χιλιάδες φτωχῶν. Πῶς μπορεῖ νὰ γίνεται αὐτό, ὅταν ἔχουμε μιὰ κοινὴ φύση καὶ πολλὰ ἄλλα κοινὰ ἐκτὸς ἀπὸ αὐτήν; Ἔχουμε ἕναν κοινὸ οὐρανό, ἥλιο, φεγγάρι, χορὸ ἀστέρων, ἀέρα, θάλασσα, φωτιά, νερό, γῆ, ζωή, θάνατο, νεότητα, γηρατειά, ἀρρώστια, ὑγεία καὶ τὴν ἀνάγκη γιὰ τροφὴ καὶ ροῦχα. Οἱ πνευματικές μας ἀνάγκες εἶναι ἐπίσης κοινὲς σὲ ὅλους: τὸ ἅγιο θυσιαστήριό μας, τὸ σῶμα τοῦ Κυρίου μας, τὸ ἅγιο αἷμα Του, τὴν ἐπηγγελμένη Βασιλεία, τὸ βάπτισμα τῆς ἀναγεννήσεως, τὴν μακαριότητα. Δὲν εἶναι λοιπὸν παραφροσύνη γι’ αὐτοὺς ποὺ ἔχουν κοινὰ τόσα πράγματα, τὴ φύση τους, τὴ χάρη, τὴ διαθήκη καὶ τοὺς νόμους, νὰ ἔχουν τέτοιο πάθος γιὰ τὸν πλοῦτο, ὥστε νὰ ξεχνοῦν τὴν ἰσότητά τους καὶ νὰ ξεπερνοῦν σὲ ἀγριότητα τὰ θηρία;  

Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου στὸ π. Γεωργίου Φλορόφσκι Οἱ ἀνατολικοὶ Πατέρες τοῦ τετάρτου αἰώνα, μτφρ. Παναγιώτου Κ. Πάλλη, ἐκδ. Πουρναρᾶ, Θεσσαλονίκη 1991 

ἡ «μανία» τῆς κοινοκτημοσύνης

Ὅποιος θὰ πάρη τὶς «Πράξεις τῶν Ἀποστόλων», θὰ δῆ ἐκεῖ ὅτι ἡ ἀποστολικὴ κοινότητα (εἶχε), μᾶς τὸ λέει πολὺ καθαρά: «τὰ πάντα κοινά» (πρβλ. Πράξ. 2, 45). Καὶ ὅποιος ἤθελε νὰ βαπτισθῆ ἔπρεπε νὰ δώση ὅ,τι εἶχε στὸ κοινὸ ταμεῖο τῆς ἐνορίας. Κανένας δὲν εἶχε προσωπικά, ὅλα ἦταν κοινά.

Ξέρουμε τὸ περίφημο παράδειγμα ποὺ ὁ Ἀνανίας μὲ τὴν γυναίκα του εἶπαν ψέματα ὅτι ἔδωσαν ὅλα στὸ κοινὸ ταμεῖο τῆς Ἐκκλησίας, καὶ τὸ ἀποτέλεσμα ἦταν ὅτι πρῶτα πέθανε ο ἕνας, γιατὶ εἶπε ψέματα καὶ μετὰ ἦρθε ὁ ἄλλος καὶ ἔπεσε καὶ ἐκεῖνος νεκρός. Καὶ εἶναι τὸ ἴδιο τὸ Ἅγιο Πνεῦμα ποὺ προκάλεσε τὴν πτώση τους.* Τόσο πολλὴ «μανία» φαίνεται ὅτι εἶχε ἡ ἀποστολικὴ κοινωνία μὲ τὸ θέμα τῆς κοινοκτημοσύνης.

Μερικοὶ ἰσχυρίζονται ὅτι αὐτὸ ἦταν μόνο γιὰ τὴν ἀποστολικὴ Ἐκκλησία. Ἀλλά, ἐὰν διαβάσετε τὸ «Προπατορικὸν ἁμάρτημα», αὐτὸ τὸ βιβλίο ποὺ ἐξέδωσα, ἔχω τὴν πληροφορία ἀπὸ τὸν Ἰουστῖνο μάρτυρα, ὁ ὁποῖος λέει πρὸς τοὺς ἐθνικοὺς μάλιστα, ὅτι ἐμεῖς οἱ Χριστιανοὶ ἔχουμε τὰ πάντα κοινά. Ἐὰν ὑπολογίσουμε ὅτι ὁ Ἰουστῖνος μάρτυς πέθανε κατὰ τὰ τέλη τοῦ 2^ου αἰῶνος, καὶ δὲν ἔχει ὑπ’ ὄψιν του καμμία ἐνορία Χριστιανῶν ποὺ δὲν εἶχαν τὰ πάντα κοινά, τὸ στέλνει ὡς πληροφορία πρὸς τοὺς εἰδωλολάτρας αὐτὸ τὸ γεγονός, ὅτι ὅλοι οἱ Χριστιανοὶ ἔχουν τὰ πάντα κοινά.

Σημαίνει ὅτι εἶναι ἕνας θεσμὸς ποὺ κράτησε τοὐλάχιστον διακόσια χρόνια καὶ ἴσως καὶ ἀργότερα καὶ μετὰ ἄρχισε νὰ διαλύεται. Καὶ ὅταν ἄρχισε νὰ διαλύεται, ἐμφανίζεται ὁ μοναχισμός. […]

Τὰ θεμέλια τῆς ὀρθοδόξου παραδόσεως καὶ τῆς δυτικῆς εἶναι τελείως διαφορετικά, διότι οἱ δυτικὲς παραδόσεις ξεκινοῦν πάντοτε ἀπὸ τὴν εὐδαιμονία. Καὶ νομίζω ὅτι ὁ καπιταλισμὸς στὴν Δύση ξεκινάει κατὰ κύριον λόγον ἀπὸ τὴν ἰδέα ὅτι ὁ σκοπὸς τοῦ ἀνθρώπου εἶναι ἡ εὐδαιμονία, ἡ ὁποία ἐπιτυγχάνεται διὰ τῆς ἰκανοποιήσεως τοῦ ἀτόμου. Καὶ ὁ ἄνθρωπος ἱκανοποιεῖται ἢ ἀπὸ τὸν Θεὸ ἢ ἀπὸ τὸν συνάνθρωπό του.

Μητρ. Ναυπάκτου καὶ Ἁγ. Βλασίου Ἱεροθέου, Ἐμπειρικὴ Δογματικὴ τῆς Ὀρθοδόξου Καθολικῆς Ἐκκλησίας, κατὰ τὶς προφορικὲς παραδόσεις τοῦ π. Ἰωάννου Ρωμανίδη, τ. Α´, Ἱ. Μ. Γενεθλίου τῆς Θεοτόκου, 2010  

*σημείωση Domenico: εἶναι αὐτονόητο ὅτι ἡ συγκεκριμένη φράση δὲν ὑπονοεῖ τιμωρητικὴ ἐπέμβαση τοῦ Θεοῦ. Ἀντίθετα, τονίζει ὅτι ἡ πραγμάτωση τῆς ἐκκλησιαστικῆς κοινοκτημοσύνης ἀποτελοῦσε τὸ συνεργειακὸ κατόρθωμα τῆς ἐλεύθερης ἁγιοπνευματικῆς μεταμόρφωσης εἶναι καὶ πολιτείας, τῆς ὁποίας οἱ προϋποθέσεις καὶ οἱ συνέπειες διαγράφουν μία πονετικὴ διαχωριστικὴ γραμμὴ μεταξὺ Ἐκκλησίας καὶ χριστεπώνυμου ἀστισμοῦ.     

Κώστας Βάρναλης - ἡ Βασιλεία τῆς καρδιᾶς

Θὰ σωθοῦμε ἀπὸ μιὰ γλυκύτητα

στεφανωμένη μὲ ἀγκάθια

(Νίκος Καρούζος - Διάλογος πρῶτος)

[…]

ΙΗΣΟΥΣ

Τὸ λογικὸ δὲ φελᾶ σὲ τίποτα. Μήτε τὸ πολὺ μήτε τὸ λίγο.

Μήπως οἱ φιλόσοφοι ξέρουνε περισσότερα ἀπ’ τὰ πουλιὰ τ’οὐρανοῦ κι ἀπ’ τὰ σκουλήκια καὶ τὰ λούλουδα τῆς γῆς; Μήπως εἶναι καλύτεροι ἀπ’ τοὺς ἄλλους ἀνθρώπους;

Ὅσο πιὸ ξανοίγεται ἡ σκέψη, τόσο πιὸ στενέβουν οἱ καρδιές. Κι ὁ ἄνθρωπος χάνεται.

Ἐγὼ προσπάθησα νὰ φωτίσω τὴν καρδιά τους. Νὰ τῆς δώσω μεγαλύτερην ἅπλα καὶ πιότερο βάθος.

Ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν εἶναι βασιλεία τῆς Καρδιᾶς.

Ὅπως ἐγὼ θυσιάστηκα γιὰ ὅλους τοὺς ἀνθρώπους ἀπὸ καλωσύνη, ἐγὼ ὁ βασιλιὰς τῶν Οὐρανῶν καὶ Θησαβρὸς τῶν Ἀγαθῶν, ἔτσι θὰ μάθουνε κ’ οἱ βασιλιάδες τῆς Γῆς νὰ θυσιάζονται γιὰ τοὺς σκλάβους καὶ νὰν τοὺς ἀγαπᾶνε.

Τότε δὲ θὰ ὑπάρχουνε ψεφτιὰ καὶ ἀδικία.

[…]

Κώστας Βάρναλης, Ὁ μονόλογος τοῦ Μώμου