Σάββατο 6 Φεβρουαρίου 2016

ὁ πειρασμὸς τῆς βεβαιότητας


 «Ὁ πίνακας πολλαπλασιασμοῦ εἶναι σοφότερος καὶ πιὸ ἀπόλυτος ἀπὸ τὸν ἀρχαῖο Θεό. 
Ποτέ -ἐπαναλαμβάνω ποτέ- δὲν κάνει λάθος. […] 
Ἐὰν δὲν κατανοήσουν ὅτι τοὺς φέρνουμε μιὰ μαθηματικὰ σίγουρη εὐτυχία, ἔχουμε τὴν ὑποχρέωση νὰ τοὺς ἐπιβάλουμε νὰ γίνουν εὐτυχισμένοι».

Γεβγένι Ζαμιάτιν, Ἐμεῖς, μτφρ. Εἰρήνη Κουσκουμβεκάκη, ἐκδ. Ἐξάρχεια, Ἀθήνα 2010


Miro Juan

Μὲ τὸ πείραμα ἡ μαθηματικὴ σκέψη τῆς φυσικῆς ἐπιστήμης ἀποκτᾶ ἐνεργητικὸ χαρακτήρα. Ἀντὶ νὰ καταγράψει ἁπλῶς τὴν δεδομένη παρατήρηση, τὴν προκαλεῖ. Κάπως σὰν ἀκραία μυστικὴ διάθεση, ἡ σκέψη αὐτὴ «πειράζει» τὴν φύση. Πείραμα εἶναι «πείραγμα», σημαίνει δηλ. πάντοτε πειρασμό. Ἡ φύση ποὺ ὑποβάλλεται σὲ πειραματισμὸ δὲν «ὁμιλεῖ» ὅπως συνηθίζει, ἀλλ’ «ἀντιδρᾶ», δηλ. παίρνει στάση ἀπέναντι σ’ ἐκεῖνον ποὺ τὴν ἐρεθίζει. Αὐτὸ τὸ γεγονὸς ἔχει μεγάλη σημασία γιὰ τὴ φυσικὴ καὶ τὴν μεταφυσικὴ γνώση, γιατὶ μᾶς ἀποκαλύπτει ὅτι ἡ φύση, τὴν ὁποία ὑποβάλλουμε σὲ ἐπιστημονικὴ ἐξέταση, εἶναι μόνο μία ἄποψη τῆς φύσης, μόνο ὁ τρόπος ποὺ αὐτὴ ἀντιδρᾶ σὲ μιὰ τεχνικὴ πρόκληση. […]
Ἡ γνώση ποὺ μᾶς προσπορίζει ἡ φυσικὴ ἐπιστήμη, ἐνδέχεται νὰ ἔχει πρακτικὴ σημασία, στὴν οὐσία ὅμως εἶναι μία ἐπιμέρους πληροφορία γιὰ ἕνα γεγονός, γιὰ τὸ ὁποῖο οὔτε τὸ λόγο, οὔτε τὴ συνολικὴ παρουσία, οὔτε τὸ νόημα τῆς ἐπιτρέπεται νὰ γνωρίσει. […]
Στὴν πολιτικὴ καὶ τὴν τέχνη, τὴν φυσικὴ καὶ τὴν Τεχνικὴ ἐπιβάλλεται σήμερα συνεχῶς καὶ πιὸ αὐστηρὰ ἡ ἀριθμητικὴ σχέση. Ἀριθμὸς ὅμως σημαίνει κατὰ πρῶτο καὶ κύριο λόγο καταστροφὴ τῆς ἰδιοτυπίας. Τὰ μαθηματικὰ ἔχουν ὡς βάση τους τὴ συμμετρία καὶ τὴ συνάρτηση τῶν ἑνοτήτων. Ὁ ἀριθμὸς εἶναι ὁ ἀντίπαλος τῆς ἐλευθερίας, ἡ ἀριθμητικὴ τὸ ἀντίθετο τῆς ἱστορίας, τὸ σχῆμα ἡ ἀντίθεση στὸ μοναδικό, τὸ κλάσμα ἡ ἄρνηση τοῦ προσώπου. Μιὰ μαθηματικὴ ἐποχὴ δὲν ἀνέχεται οὔτε τὴν προσωπικότητα οὔτε τὴ φιλοσοφία.


Σπύρος Κυριαζόπουλος, Ἐνώπιον τῆς τεχνικῆς, ἐκδ. Γρηγόρη, Ἀθήνα 1971

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου