Τετάρτη 22 Ιανουαρίου 2014

...στραμμένος στὸν Ἄλλο καὶ στὸν Ὅλο Ἄλλο

Δημήτρης Πικιώνης

[…] Ἡ Ρώμη εἶναι ἡ Δύση μὲ τὸ πιὸ ἀρχαῖο ἔνδυμά της -ἕνας κόσμος διαφορετικός, ὅπως δείχνει ἡ διαχρονικὴ ἀντίθεση τῶν ἀνθρώπων τῆς «Φραγκιᾶς» μὲ τὸ «ρωμέικο» κόσμο. Στὴ Δύση ὁ ἄνθρωπος εἶναι ἄτομο στὴ μοναξιά του. Καὶ γιὰ νὰ περιοριστοῦμε σὲ ἕνα παράδειγμα θεολογικό -ἀπὸ τὸν πιὸ συμπυκνωμένο δηλαδὴ Λόγο: στὴ δική μας Ἀνατολὴ ἕνας χαρακτηριστικὸς στοχαστής, μεγάλος γέροντας τῆς ὀρθοδοξίας, θὰ πεῖ: «Ὁ Ἄλλος εἶναι ἡ χαρά μου». Ὅταν ὁ πιὸ μεγάλος ἀντίστοιχος τῆς Δύσης θὰ πεῖ: «Ὁ Ἄλλος εἶναι ἡ κόλασή μου».
Ὁ Ἕλληνας Λόγος μέσα ἀπὸ τὴν ἱστορία τοῦ λαοῦ μας εἶναι βασικὰ συμπυκνωμένος στὸ Λόγο τῆς Ορθοδοξίας.
Τὴν ὀρθοδοξία πρέπει νὰ τὴ βλέπουμε πλατιά, εἶναι προϊὸν τῆς ἑλληνιστικῆς ἐποχῆς, ὅπως αὐτὴ ἐκφράζει τὴν εὐτυχῆ συνένωση τοῦ Ἀρχαίου Ἑλληνικοῦ Λόγου μὲ τοὺς ἐπὶ μέρους Λόγους τῆς Μέσης Ἀνατολῆς. Καὶ ὅπως αὐτὸ τὸ προϊὸν διαπλάθεται μέσα στὴν ἱστορία μας ὡς σήμερα. Βασικὴ εἰδοποιὸς διαφορὰ τόσο ἀπὸ τὸν ἰουδαϊσμὸ καὶ τὸ Ἰσλάμ, ὅσο καὶ ἀπὸ τὸ δυτικὸ χριστιανισμὸ εἶναι ὅτι ἐπίκεντρο βρίσκεται ὁ ἄνθρωπος ὄχι δίχως ἰδιαίτερη ἀτομικότητα, ὅπως στὴ Μέση Ἀνατολή, καὶ ὄχι ὡς ἄτομο ἐγκλωβισμένο στὴ μοναξιά του, ὅπως στὴ Δύση, ἀλλὰ ὁ ἄνθρωπος, ὡς «πρόσωπο», ὁ ἄνθρωπος «ὁ προς-ὄψιν», ὁ συμμετοχικὸς ἄνθρωπος, ὁ στραμμένος στὸν Ἄλλο καὶ στὸν Ὅλο Ἄλλο. Αὐτὸ ἄλλωστε διατυπώνεται στὸ κεντρικὸ βίωμα τῆς ὀρθοδοξίας «ὅτι ὁ Θεὸς εἶναι Ἀγάπη καὶ ἡ Ἀγάπη ὁ Θεός, "ἡ καὶ" κατὰ χάρη, δυνάμει, θέωση τοῦ ἀνθρώπου». […]
Ὁ ἑλληνικὸς πολιτισμὸς εἶναι, εἴπαμε, ὁ πολιτισμὸς τῆς συνάντησης μὲ τὸν Ἄλλο, ὁ πολιτισμὸς τῆς ἀνταλλαγῆς ὑλικῶν ἀγαθῶν ἀλλὰ καὶ αἰσθήσεων καὶ βιωμάτων, καὶ ἰδεῶν. Εἶναι ὁ πολιτισμὸς τῆς γνωριμίας μὲ τὸν Ἄλλο, τῆς γνώσης ἔτσι τοῦ Ἄλλου. Εἶναι ἕνας πολιτισμὸς «ἐρωτικός» μὲ τὴν πιὸ βαθιά, εἴπαμε πάλι, ἔννοια τῆς λέξης. Ὁ ἑλληνισμὸς μέσα στὸ χρόνο εἶναι ὁ πρῶτος ὑπηρέτης τοῦ Θεοῦ στὴν προσπάθεια τοῦ Θεοῦ μέσῳ τῆς ἐλεύθερης θέλησης τῶν Ἀνθρώπων νὰ οἰκοδομήσει ὡς ἰσόθεο τὸν Ἄνθρωπο, νὰ μεταμορφώσει τὸν ἀπρόσωπο κόσμο σὲ κόσμο τοῦ Ἀνθρώπου. […]

  Κωστὴς Μοσκώφ,  Ὁ ἑλληνικὸς τρόπος - ὁ διάλογος μὲ τὸν ἄλλο, στὸ Πολιτιστικὴ ταυτότητα καὶ στρατηγικὴ τοῦ ἑλληνισμοῦ, ἐκδ. Γνώση, 1995 
 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου