Μέγας Βασίλειος - ἡ βία τοῦ πλούτου

 […] αὐτὸς ποὺ ἀγαπᾶ τὸν πλησίον σὰν τὸν ἑαυτό του δὲν κατέχει τίποτε περισσότερο ἀπὸ τὸν πλησίον. Ἀλλὰ ὅμως φαίνεται νὰ ἔχεις πολλὰ κτήματα. Ἀπὸ ποῦ αὐτά; Ἀπὸ ποῦ ἀλλοῦ παρὰ ἀπὸ τὸ ὅτι εἶναι φανερὸ ὅτι προτιμοῦσες τὴ δική σου ἀπόλαυση ἀπὸ τὴν παρηγορία τῶν πολλῶν. Ὅσο λοιπὸν ὑπερέχεις κατὰ τὸν πλοῦτο, τόσον ὑστερεῖς κατὰ τὴν ἀγάπη. Διότι πρὸ πολλοῦ θὰ εἶχες σκεφθεῖ νὰ ἀπομακρύνεις τὰ χρήματα, ἐὰν εἶχες ἀγαπήσει τὸν πλησίον. Τώρα δὲ τὰ χρήματα εἶναι συνδεδεμένα μαζί σου περισσότερο ἀπὸ τὰ μέλη τοῦ σώματος καὶ ὁ χωρισμὸς ἀπὸ αὐτὰ σὲ λυπεῖ σὰν τὸν ἀκρωτηριασμὸ τῶν χρησιμώτερων μελῶν. […]

Ἡ θάλασσα γνωρίζει τὰ σύνορά της καὶ ἡ νύκτα δὲν παραβιάζει τὴν παλαιὰ ὁροθεσία. Ὁ πλεονέκτης ὅμως δὲν σέβεται τὸν χρόνο, δὲν γνωρίζει σύνορα, δὲν ἀνέχεται τὴ σειρὰ τῆς διαδοχῆς ἀλλὰ μιμεῖται τὴν ὁρμητικότητα τῆς φωτιᾶς. Ὅλα τὰ ἁρπάζει, σὲ ὅλα ἐξαπλώνεται. Καὶ ὅπως τὰ ποτάμια, ἀφοῦ ξεκίνησαν νὰ ὁρμοῦν ἀπὸ μικρὴ ἀρχὴ πρῶτα, ἔπειτα λίγο-λίγο ἀφοῦ αὐξηθοῦν τρομερὰ μὲ τὶς προσθῆκες, παρασύρουν τὰ ἐμπόδια μὲ τὴ βίαιη φορά τους, ἔτσι κι αὐτοὶ ποὺ ἀπέκτησαν μεγάλη δύναμη· μὲ τὸ νὰ ἀποκτοῦν ἀπὸ αὐτοὺς ποὺ ἔχουν ἤδη ἀδικήσει δύναμη νὰ ἀδικοῦν, περισσότερο καταπιέζουν τοὺς ὑπόλοιπους μὲ αὐτοὺς ποὺ προηγουμένως ἀδικήθηκαν καὶ γίνεται γι’ αὐτοὺς ἡ περιουσία τῆς πονηρίας αὔξηση τῆς δύναμής τους. Διότι αὐτοὶ ποὺ προηγουμένως ἔχουν ἀδικηθεῖ προσφέροντας ἀναγκαστικὰ βοήθεια σὲ αὐτούς, συμπράττουν στὶς βλάβες καὶ στὶς ἀδικίες τῶν ἄλλων. Γιατὶ ποιὸς γείτονας, ποιὸς συγκάτοικος, ποιὸς ἔμπορος δὲν παρασύρεται; Τίποτε δὲν ἀντιστέκεται στὴ δύναμη τοῦ πλουσίου. Ὅλα ὑποκύπτουν στὴν τυραννία, ὅλα ἀπὸ φόβο ζαρώνουν στὴν καταδυνάστευση, ὥστε ὁ καθένας ἀπὸ αὐτοὺς ποὺ ἔχουν ἀδικηθεῖ ἔχει κάθε λόγο νὰ μὴν ἐπιχειρεῖ νὰ πάθει χειρότερο κακό, παρὰ νὰ ζητήσει ἱκανοποίηση γιὰ ὅσα ἔπαθε. […]    

Ποιὸν λυπήθηκε ὁ θάνατος γιὰ τὰ πλούτη του; Ποιὸς γλίτωσε ἀπὸ τὴν ἀρρώστια ἐξ αἰτίας τῶν χρημάτων του; Ὣς πότε ὁ χρυσὸς θὰ εἶναι ἡ ἀγχόνη τῶν ψυχῶν, τὸ ἀγκίστρι τοῦ θανάτου, τὸ δόλωμα τῆς ἁμαρτίας; Ὣς πότε ὁ πλοῦτος θὰ εἶναι ἡ αἰτία τοῦ πολέμου, γιὰ τὸν ὁποῖο κατασκευάζονται τὰ ὅπλα καὶ ἀκονίζονται τὰ ξίφη; Ἐξ αἰτίας αὐτοῦ οἱ συγγενεῖς παραγκωνίζουν τὴ συγγένεια, οἱ ἀδελφοὶ μὲ φονικὴ διάθεση ὑποβλέπουν ο ἕνας τὸν ἅλλον. Ἐξ αἰτίας τοῦ πλούτου οἱ ἐρημιὲς φιλοξενοῦν τοὺς φονιάδες, ἡ θάλασσα τοὺς πειρατές, οἱ πόλεις τοὺς συκοφάντες. Ποιὸς εἶναι ὁ πατέρας τοῦ ψεύδους; Ποιὸς ὁ δημιουργὸς τῆς πλαστογραφίας; Ποιὸς γέννησε τὴν ψευδορκία; Δὲν εἶναι ὁ πλοῦτος; Δὲν εἶναι ἡ μέριμνα γι’ αὐτόν; Τὶ κάνετε, ὦ ἄνθρωποι; […]

 Μ. Βασιλείου, Πρὸς τοὺς πλουτοῦντας