Πέμπτη 22 Αυγούστου 2013

Ἐμεῖς ποῦ ἀληθεύουμε; Στὴν ἐπανάσταση. – Νίκος Καροῦζος



[…] Σὲ ἀντίθεση μ’ ἄλλους μεταπολεμικοὺς ποιητές, οὔτε κλείσθηκε στὸ κλουβὶ τῆς ἰδιωτείας, οὔτε ἔγινε «ποιητὴς τῆς ἥττας» σβήνοντας κάθε ἐπαναστατικὴ προοπτικὴ στ’ ὄνομα τῆς ἥττας τῆς ἐπανάστασης οὔτε, πάλι, ἔγινε ὁ τραγουδοποιὸς τοῦ σταλινισμοῦ, τοῦ πρωταίτιου τῆς ἥττας. Ἔμεινε μέχρι τέλους κομμουνιστὴς καὶ γι’ αὐτὸ ἀσυμβίβαστος ἀντισταλινικός. Ἀναζήτησε ὅλα τὰ γιατὶ καὶ πῶς, γύρισε ξανὰ καὶ ξανὰ στὸ ἔπος καὶ τὴν τραγωδία τῆς Ὀκτωβριανῆς ἐπανάστασης, ἀνοίχτηκε πρὸς ὅλα τὰ ρεύματα τοῦ ἐργατικοῦ κινήματος, πρὸς ὅλες τὶς ἐπαναστατικὲς ἐμπειρίες καὶ τοὺς ἀγῶνες, ὅλες τὶς περιπέτειες τοῦ ἀνθρώπου καὶ τοῦ ἀνθρώπινου πνεύματος. Ἔζησε μὲ τὸν Σαὶν Ζὺστ καὶ τὸν Κουτόν, μὲ τὸν Ροβεσπιέρο καὶ τὸν Μακρυγιάννη, μὲ τὸν Σολωμὸ καὶ τὸν Παπαδιαμάντη, μὲ τὸν Ἡράκλειτο καὶ τὸν Κάφκα, μὲ τὸν Λένιν καὶ τὸν Τρότσκυ, τοὺς μπολσεβίκους, τοὺς ναῦτες, τῆς Κροστάνδης, τὸν Γκουεβάρα, τὸν δολοφονημένο ἀπ’ τοὺς φασίστες τοῦ Σαλβαντὸρ ἀρχιεπίσκοπο Ρομέρο, τοὺς μακρονησιῶτες καὶ τοὺς ἐξόριστους τῆς Ἰκαρίας, τοὺς ταπεινοὺς καὶ τοὺς ἐξεγερμένους ὅπου γῆς. Ἦταν οἰκουμενικὸς στὴν Τέχνη καὶ στὴν Ἐπανάσταση, στὰ βάθη τῆς παράδοσης καὶ στὶς πιὸ ἀπόκρημνες κορυφὲς τῆς πρωτοπορίας.
Δὲν ἦταν θέμα ἁπλῶς ἐπιλογῆς ἀλλὰ ἀνάγκη: ἡ ὁλοκλήρωση τῆς ἐπανάστασης ἀπαιτεῖ καὶ διεκδικεῖ τὴν ὁλοκλήρωση τοῦ ἀνθρώπου. Ἡ ἀταξικὴ κοινωνία εἶναι ἡ κοινωνία τοῦ ὁλικοῦ ἀνθρώπου. […]

Σάββας Μιχαήλ, Κατακείμενος ὄρθιος, ἐφημ. Νέα Προοπτική, φ. 14, 13/10/1990


Νίκος Καρούζος
Η Ορθοδοξία
Γλυκό που είναι το σκοτάδι στις εικόνες των προγόνων
άμωμα χέρια μεταληπτικά
ρούχα που τ'άδραξεν η γαλήνη και δε γνωρίζουν άνεμο
βαθιά το ελέησον απ' τους άυλους βράχους
τα μάτια σαν καρποί ευωδάτοι.
Κι ο ψάλτης ολόσωμος ανεβαίνει στο πλατάνι της φωνής
καημένε κόσμε
θυμίαμα η γαλάζια οσμή κι ο καπνός ασημένιος
κερί να στάζη ολοένα στα παιδόπουλα
καημένε κόσμε
σα βγαίνουν - ω χαρά πρώτη - με το Ευαγγέλιο και με τις λαμπάδες
κ' ύστερα η μεγάλη χαρά να συντροφεύουν τ' Άγια...
Ο παπα-Γιάννης τυλιγμένος τ' άσπρο του φελόνι
καλός πατέρας και καλός παππούς με το σιρόκο στη γενειάδα
χρόνια αιώνες χρόνια και νιάτα πόχει η ομορφιά!…



Νίκος Καρούζος
Απολέλυσαι της ασθενείας σου
Νηστεύει η ψυχή μου από πάθη
και το σώμα μου ολόκληρο την ακολουθεί.
Οι απαραίτητες μόνο επιθυμίες -
και το κρανίο μου ολημερίς χώρος μετανοίας
όπου η προσευχή παίρνει το σχήμα θόλου.

Κύριε, ανήκα στους εχθρούς σου.
Συ είσαι όμως τώρα που δροσίζεις
το μέτωπό μου ως γλυκύτατη αύρα.
Έβαλες μέσα μου πένθος χαρωπό
και γύρω μου
όλα πια ζουν και λάμπουν.
Σηκώνεις την πέτρα - και το φίδι
φεύγει και χάνεται.
Απ' την ανατολή ως το βασίλεμμα του ήλιου
θυμάμαι πως είχες κάποτε σάρκα και οστά για μένα.
Η νύχτα καθώς την πρόσταξες απαλά με σκεπάζει
κι ο ύπνος - που άλλοτε έλεγα πως ο μανδύας του
με χίλια σκοτάδια είναι καμωμένος,
ο μικρός λυτρωτής, όπως άλλοτε έλεγα -
με παραδίδει ταπεινά στα χέρια σου...
Με τη χάρη σου ζω την πρώτη λύτρωσή μου.



Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου